Irena Mrówczyńska Z Kowla przez Syberię na Dolny Śląsk... Dorastanie na zsyłce

Autor

  • Marcelina Jakimowicz Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Polska

DOI:

https://doi.org/10.26774/wrhm.51

Słowa kluczowe:

Źródła oral history, druga wojna światowa, zeznania ustne, Mrowczyńska Irena, dzieci, sieroty na zesłaniu, radziecki sierociniec, pamięć, sowietyzacja

Abstrakt

In the latter half of 1941, over 100,000 Polish children lived in an area extending from Arkhangelsk to Nakhodka Bay; in the Altai Krai and the Soviet Socialist Republics of Central Asia. Among them there were a growing number of orphans in exile. There is no detailed information concerning the fate of these Polish orphans, who were placed into Soviet instructional and educational institutions, so-called “diet domy”. Most of the institutions taking in Polish children treated them as Soviet citizens but did not report this fact to any Polish institutions responsible for their care and wellbeing. Moreover, given their ‘Soviet’ status, the orphans had neither the right nor the occasion to contact the Polish embassy in Kujbiszew or any of its representatives. And for the younger children, their stay in these so-called “diet domy” usually resulted in instant Russification and Sovietisation. Irena Mrówczyńska’s account describes her childhood memories of pre-war Kowel, the children in exile in Siberia who were taken from summer camps in June 1941 and about post-war times in Jawor, a small town in Lower Silesia. Her story is exceptional because she grew up in exile. She was taken from school without her parents’ consent, put into the Soviet “diet dom” in Bojarka along with other children, before later being sent to the Polish Orphanage and Disabled People’s Home in Bolszoj Konstantinovce, where she spent 6 years. A twist of fate enabled her to contact the Polish embassy in Kujbiszew and report that there were other children in the Polish Orphanage and Disabled People’s Home that had also been “taken” from the summer camps in 1941. This account describes how traumatic the “kidnapping of children from the summer camps” was, resulting in the then 10-year-old girl being sent to the Soviet children’s home and the subsequent indoctrination of Sovietisation that thereafter influenced the rest of her life.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Marcelina Jakimowicz - Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Polska

Marcelina Jakimowicz – absolwentka etnologii na Uniwersytecie Wrocławskim, doktorantka Studiów Doktoranckich Nauk o Kulturze Uniwersytetu Wrocławskiego. Interesuje się antropologią pamięci i antropologią doświadczenia. Pod kierownictwem dr. hab. prof. UWr. Eugeniusza Kłoska przygotowuje pracę doktorską pt. Pamięć przesiedlona i pozostała… Wpływ pojałtańskiej zmiany granic na tożsamość i pamięć Polaków urodzonych w Galicji Wschodniej. Studium porównawcze.

Bibliografia

Biegański W., Polski czyn zbrojny w II wojnie światowej. Walki formacji na Zachodzie 1939–1945, Warszawa 1981

Boćkowski D., Czas nadziei. Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej w ZSRR i opieka nad nimi placówek polskich w latach 1940–1943, Warszawa 1999

Boćkowski D., Jak pisklęta z gniazd. Dzieci polskie w ZSRR w okresie II wojny światowej, Wrocław 1995

Ciesielski S., Hryciuk G., Srebrakowski A., Masowe deportacje ludności w Związku Radzieckim, Toruń 2004

Hort W., Tułacze dzieci, Warszawa 1990

Kot S., Rozmowy z Kremlem, Londyn 1959

Kowalski G., Warunki życia codziennego na zesłaniu, „Zesłaniec”, nr 36 (2008)

Masowe deportacje ludności w Związku Radzieckim, red. Ciesielski S., Hryciuk G., Srebrakowski G., Toruń 2004

Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”. Konflikt polsko-ukraiński 1943–1947, Kraków 2011

Nitschke B., Wysiedlenie ludności niemieckiej z Polski w latach 1945–1949, Zielona Góra 1999

Nowy leksykon judaistyczny, red. Schoeps J. H., Warszawa 2007

Pacak P., Kalendarium historii Jawora, http://gcit.jawor.pl/GCIT%20ROOT/kalendarium_historii_miasta. pdf (dostęp: 4 IX 2012 r.)

Patlewicz B., Ludność cywilna i sieroty polskie po „amnestii” 12 sierpnia 1941, „Zesłaniec”, nr 32 (2007)

Rachwalski E., Kowel Przewodnik historyczny, Wrocław 2004

Rybotycki J., Jawor od A do Z, t. I, Jawor 2006

Stopikowska M., Wychowanie Polaków na zesłaniu w ZSRR, Lublin 2001

Suleja W., Dolnośląski Marzec '68: anatomia protestu, Warszawa 2006

Thum G., Obce miasto. Wrocław 1945 i potem, Wrocław 2005

Tokarska-Bakir J., Legendy o krwi. Antropologia przesądu, Warszawa 2008

Trela E., Edukacja dzieci polskich w Związku Radzieckim w latach 1941–1946, Warszawa 1983

Wołyń 1943 – Rozliczenie, materiały przeglądowej konferencji naukowej w 65. rocznicę eksterminacji ludności polskiej na Kresach Wschodnich dokonanej przez nacjonalistów ukraińskich, red. Niedzielko R., Warszawa 2010

Wróbel J., Uchodźcy polscy ze Związku Radzieckiego 1942–1950, Łódź 2003

Wysiedlenia, wypędzenia, ucieczki 1939–1959. Atlas ziem Polski, red. Sienkiewicz W., Hryciuk G., Warszawa 2008

Ziątkowski L., Żydzi w Jaworze, Jawor 2010

Żaroń P., Ludność polska w Związku Radzieckim w czasie II wojny światowej, Warszawa 1990

Pobrania

Opublikowane

30-10-2013

Jak cytować

Jakimowicz, M. (2013). Irena Mrówczyńska Z Kowla przez Syberię na Dolny Śląsk. Dorastanie na zsyłce. Wrocławski Rocznik Historii Mówionej, 3, 225–265. https://doi.org/10.26774/wrhm.51

Numer

Dział

Materiały źródłowe

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.