Elżbieta Kuta, „Teraz to wszystko mi się poukładało w jedną, logiczną całość”
DOI:
https://doi.org/10.26774/wrhm.302Słowa kluczowe:
postpamięć, drugie pokolenie, trauma, współdzielone doświadczenie, KL RavensbrückAbstrakt
Artykuł zawiera transkrypcję i komentarz do dwóch wywiadów z Elżbietą Kutą. Oba zostały zarejestrowane w ramach badań nad polskim drugim pokoleniem — dziećmi ocalałych z nazistowskich obozów koncentracyjnych. Narratorka opowiada o swojej młodości w Tarnowie i dorosłym życiu w Krakowie (woj. małopolskie). Głównym tematem obu wywiadów jest jednak relacja narratorki z matką, byłą więźniarką KL Ravensbrück, która doprowadziła do jej własnej traumy. Omówiła również swój stosunek do aktywizmu pamięciowego na rzecz ocalałych z niemieckich kacetów. Ponadto, swoją historię życia umieszcza w kontekście innych biografii drugiego pokolenia. W artykule omówiono znaczenie długoterminowej relacji między nagrywającym a świadkiem, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii zaufania i współdzielonego autorytetu.
Pobrania
Bibliografia
Assmann A., Cztery podstawowe typy czynności składania świadectwa, „Wrocławski Rocznik Hi
storii Mówionej”, R. Specjalny (2018), s. 175–191.
Bałaban M., Historja Żydów w Krakowie i na Kazimierzu 1304–1868, Kraków 1931.
Banach G., Dominik M., Psychiatryczne następstwa obozów hitlerowskich w drugim pokoleniu byłych więźniów, „Przegląd Lekarski – Oświęcim”, t. 42 (1985), s. 29–34.
Bar-On D., Fear and Hope: Three Generations of the Holocaust, Cambridge–Massachusetts–London 1995.
Bar-On D., Legacy of Silence: Encounters with Children of the Third Reich, Cambridge–Massachusetts–London 1989.
Bourdieu P. et al., The Weight of the World. Social Suffering in Contemporary Society, Cambridge–Malden 2012.
Buko M., Pogłosy. Dzieci więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych, Warszawa 2020.
Buko M., Madoń-Mitzner K., Szymańska M., Przetrwałam. Doświadczenia kobiet więzionych w czasach nazizmu i stalinizmu, Warszawa 2017.
Children Born of War: Past Present and Future, S. Lee, H. Glaesmer, B. Stelzl-Marx (eds.), London–New York 2021.
Dauksza A., Dos´wiadczenie bez nazwy. „Os´wie.cim”. Auschwitz, „Teksty Drugie”, t. 6 (2016), s. 233–249.
Epstein H., Children of the Holocaust, New York 1979.
Epstein H., The Long Half-Lives of Love and Trauma, Lexington 2017.
Epstein H., Where She Came from: A Daughter’s Search for Her Mother’s History, Boston 1997.
Filipiak I., Absolutna amnezja, Poznań 1995.
Filipkowski P., A Conditional Plurality of Memory. Oral Histories of the Polish People’s Army Soldiers (On the Margin of the Book Żołnierze ludowego Wojska Polskiego. Historie mówione), „Acta Poloniae Historica”, t. 120 (2019), s. 163–177.
Filipkowski P., Historia mówiona jako hermeneutyka losu. Doświadczenie przedtekstowe, „Teksty Drugie”, t. 1 (2018), s. 40–60.
Filipkowski P., Między historią mówioną, psychologią ocalenia a traumą drugiego pokolenia. Wokół książek Mikołaja Grynberga „Ocaleni z XX wieku” i „Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne”, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, t. 11 (2015), s. 429–444.
Gałęziowski J., Oral History and Biographical Method. Common Framework and Distinctions Resulting from Different Research Perspectives, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 15 (2/2019), s. 76–103.
Gałęziowski J., When a historian meets vulnerability – methodological and ethical aspects of research on sensitive topics and with people affected by difficult experiences, „Rocznik Antropologii Historii”, R. 13 (2020), s. 169–189.
Grynberg M., Oskarżam Auschwitz, Wołowiec 2014.
Hagedorn W., Totalnie nie nostalgia, Warszawa 2017.
Hirsch M., The Generation of Postmemory: Writing and Visual Culture after the Holocaust, New York 2012.
Histories (Un)Spoken: Strategies of Survival and Social-Professional Integration in Political Prisoners’ Families in Communist Central and Eastern Europe in the ‘50s and ‘60s, red. C. Budeanca, D. Báthory, Münster 2017.
Hochschild A., Obcy we własnym kraju: gniew i żal amerykańskiej prawicy, Warszawa 2017. Intergenerational Handbook of Multigenerational Legacies of Trauma, red. Y. Danieli, New York 1998.
Janko A., Mała zagłada, Kraków 2015.
Jarząbek M., rec. Kaja Kaźmierska, Katarzyna Waniek, Autobiograficzny wywiad narracyjny. Metoda – technika – analiza, Łódź 2020, ss. 175, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, R. 10 (2020), s. 266–271.
Jarząbek M., Kategoria doświadczenia w interpretacji nagrań historii mówionej, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 10 (2020), s. 38–52.
Keff B., Utwór o Matce i Ojczyźnie, Kraków 2008.
Kierzkowski M., Frisch M., „Nie marnujcie czasu…” Moje spotkania z oral history – rozmowa Michała Kierzkowskiego z Michaelem Frischem w Buffalo w stanie Nowy Jork w 2008 r., „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, R. 10 (2020), s. 214–234.
Kurkowska-Budzan, M., Soroko, E., Stasiak, M., Wywiad historyczny. Propozycja metody badawczej, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, R. 10 (2020), s. 8–36.
Kuryluk E., Frascati, Kraków 2009.
Kuta E., Dotknąć płatków róży, Kraków 2016.
Ligus F., Zapiski, Kraków 2016.
Mach A., Świadkowie świadectw. Postpamięć zagłady w polskiej literaturze najnowszej, Toruń 2016.
Margalit A., Moral witness, [w:] The Ethics of Memory, Cambridge–London 2002, s. 147–182.
Naszkowska K., My, dzieci komunistów, Warszawa 2019.
Orwid M., Trauma, Kraków 2009.
Polskie Towarzystwo Historii Mówionej, Rekomendacje etyczne Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej / Ethical guidelines of the Polish Oral History Association, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, R. 10 (2021), s. 236–244.
Półtawska W., I boję się snów, Częstochowa 1999.
Rosenthal G., Badania biograficzne, [w:] Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Kraków 2012, s. 279–308.
Rutkowski K., Dembińska E., Powojenne badania stresu pourazowego w Krakowie. Część I. Badania do 1989 roku, „Psychiatria Polska ONLINE FIRST”, t. 21 (2015), s. 1–10.
Schütz A., O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej, Kraków 2008.
Schütze F., Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym, [w:] Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Kraków 2012, s. 141–278.
Strauss A.L., Praca biograficzna i jej powiązania (intersections), [w:] Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Kraków 2012, s. 517–527.
Strebel B., KL Ravensbrück. Historia kompleksu obozów, Gdańsk 2018.
Sójka J., Pomiędzy filozofią a socjologią. Społeczna ontologia Alfreda Schütza, Warszawa 1991.
Spiegelman A., Maus. A Survivor’s Tale. 1, My father bleeds history, New York 1986.
The Holocaust in Three Generations. Families of Victims and Perpetrators of the Nazi-Regime, oprac. G. Rosenthal, London 1998.
Thompson P., Bornat J., The Voice of the Past, Oxford 2017.
Trauma, Resilience, and Empowerment. Descendants of Survivors of Nazi Persecution, oprac. J. Rebentisch, A. Dymczyk, T. Fehlberg, Frankfurt am Main 2019.
Tulli M., Szum, Kraków 2014.
Tulli M., Włoskie szpilki, Warszawa 2011.
Tuszyńska A., Rodzinna historia lęku, Kraków 2004.
Van der Kolk B., The Body Keeps the Score. Mind, Brain and Body in the Transformation of Trauma, London 2015.
Welzer H., Moller S., Tschuggnall K., „Opa war kein Nazi”. Nationalsozialismus und Holocaust im Familiengedächtnis, Frankfurt am Main 2002.
Wiseman H., Barber J., Echoes of the Trauma: Relational Themes and Emotions in Children of Holocaust Survivors, Cambridge 2008.
Wiszniewicz J., Życie przecięte. Opowieści pokolenia marca, Wołowiec 2018.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Wprowadzone na stronie dane użytkowników wykorzystywane są wyłącznie do celów umożliwiających wydawanie Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej. Dane w postaci adresów mailowych, nazw i innych informacji o użytkowniku nie będą udostępniane osobom trzecim w innym zakresie i do innych celów.
English
Język Polski
