The borderland experience in the memory of witnesses to history during the 1945 Death March in the Polish Northern Lands. Pedagogical dimensions of a memory-place
DOI:
https://doi.org/10.26774/wrhm.336Słowa kluczowe:
witness to history, Death March, oral history, pedagogy of memory, pedagogy of place, memory-place category, KashubsAbstrakt
This article presents the experience of the borderlands in memories of witnesses to history during the evacuation of KL Stutthof in the winter and early spring of 1945. The route crossed the former Free City of Gdańsk and Kashubian villages, reaching as far as German territories, leaving behind the markers of a memory-place analysed here within their pedagogical context. The aim of the article is to present the attitudes of prisoners and the borderland inhabitants and their remembrances.
Pobrania
Bibliografia
Ciechanowski K. [et al.], Stutthof – hitlerowski obóz koncentracyjny, Warszawa 1988.
Ciechorska-Kulesza K., Sacha M., Obracht-Prondzyński C., Granica i jej społeczne znaczenie. Uwagi teoretyczne, in C. Obracht-Prondzyński (ed.), Granica polsko-niemiecka na Pomorzu (1920–1939). Historia–pamięć–ślady w przestrzeni, Opole–Gdańsk 2022 , pp. 17–34.
Demetrio D., Pedagogika pamięci. W trosce o nas samych, z myślą o innych, Łódź 2009.
Dunin-Wąsowicz K., Obóz koncentracyjny Stutthof, Gdańsk 1970.
Dunin-Wąsowicz K., Stutthof, Warszawa 1970.
Drywa D., Zagłada Żydów w obozie koncentracyjnym Stutthof, Sztutowo 2001.
Erdmans M.P., The Problems of Articulating Beingness in Women’s Oral Histories, in M. Kurkowska-Budzan, K. Zamorski (eds.), Oral History: The Challenges of Dialogue, Amsterdam 2009, pp. 87–97.
Gliniecki T., Owsiński M., Stutthof, 8/9 maja 1945 r. Katalog wystawy, Sztutowo 2020.
Grabowska J., Marsz śmierci. Ewakuacja piesza więźniów KL Stutthof i jego podobozów 25 stycznia – 3 maja 1945, Gdańsk 1992.
Grabowska J., Marsz śmierci. Ewakuacja piesza więźniów KL Stutthof i jego podobozów 25 stycznia – 3 maja 1945 (second edition expanded and revised by A. Kłys, M. Owsiński), Sztutowo 2023.
Grabowska-Chałka J., Stutthof. Informator historyczny, Gdańsk–Sztutowo 2014.
Grot E.M., Ellwart J., Śladami Marszu śmierci więźniów KL Stutthof, Sztutowo 2020.
Kałwa D., Herstoria mówiona w Polsce. Kilka uwag o feministycznych projektach oral history, “Wrocławski Rocznik Historii mówionej”, vol. 11 (2021), pp. 8–21.
Kaszubowska D. (ed.), Stutthof jidze. Marsz Śmierci we wspomnieniach mieszkańców Pomieczyna i okolic, Pelplin 2017.
Kaźmierska K., Biography and Memory: the Generational Experience of the Shoah Survivors, Boston 2012.
Kłys A., Więźniowie obozu Stutthof w Pomieczynie w 1945 r. Pamiątki po Marszu Śmierci w pomieczyńskim kościele, “Zeszyty Muzeum Stutthof”, no. 11 (21) (2023), pp. 133–152.
Kłys A., Wykaz więźniów zmarłych w obozie Stutthof w latach 1939–1941, “Stutthof Zeszyty Muzeum”, no. 5 (15) (2017), pp. 173–248.
Kurkowska-Budzan M., Informator, świadek historii, narrator – kilka wątków epistemologicznych i etycznych oral history, “Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, vol. 1 (2011), pp. 9–34.
Kurowska-Susdorf A., Marsz śmierci z KL Stutthof w pamięci mieszkańców Kaszub, odcinek Luzino. Projekt edukacyjno-kulturalny, “Pomerania”, no. 1 (560) (2022), pp. 23–25.
Kurowska-Susdorf A., Oswoić śmierć. Edukacyjny potencjał kaszubskich rytuałów pogrzebowych, Warszawa 2019.
Mendel M., Pedagogika miejsca, Wrocław 2006.
Mendel M., Theiss W. (eds.) Pamięć i miejsce. Perspektywa społeczno-edukacyjna, Gdańsk 2019.
Mitura W., Wspomnienia więźnia Stutthofu, Warszawa 1978.
Nevins A., Oral History: How and Why it Was Born, in D.K. Dunaway, W.K. Baum (eds.), Oral History: An Interdisciplinary Anthology, New York 1996, pp. 29–38.
Obracht-Prondzyński C. (ed.), Granica polsko-niemiecka na Pomorzu (1920–1939). Historia–pamięć–ślady w przestrzeni, Opole–Gdańsk 2022.
Orski M., Struktura państwowa i skład narodowościowy obozu koncentracyjnego Stutthof w latach 1939–1945, “Zeszyty Muzeum Stutthof 10”, Wrocław 1992, pp. 5–57.
Portelli A., Co stanowi o odmienności historii mówionej, “Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, special issue (2018), pp. 23–38.
Puchert J., Kurowska-Susdorf A., Podmiotowe bycie w mieście. Perspektywa niemieckiej pedagogiki miejsca/przestrzeni, “Miasto Pedagogiczne, Studia Pedagogiczne”, vol. 69 (2016), pp. 29–49.
Słomczyński T., Kaszëbë, Wołowiec 2021.
Sruoga B., Las bogów, Sztutowo 2019.
Szczepański M., Śliz A., Pogranicza w perspektywie socjologicznej. “Pogranicze. Polish Borderlands Studies”, vol. 2, no. 1 (2014), pp. 52–53.
Walle O.R., Norweska policja za drutami kolczastymi. Historia pobytu policji w Stutthofie w latach 1943–1945, Sztutowo 2015.
Winkler M., Der pädagogische Ort, “Handbuch der Erziehungswissenschaft”, Paderborn 2011.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Wprowadzone na stronie dane użytkowników wykorzystywane są wyłącznie do celów umożliwiających wydawanie Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej. Dane w postaci adresów mailowych, nazw i innych informacji o użytkowniku nie będą udostępniane osobom trzecim w innym zakresie i do innych celów.
English
Język Polski
