Memory dissonance and competitive discourses about the past on the example of the legacy of the “Gryf Pomorski” Secret Military Organisation
DOI:
https://doi.org/10.26774/wrhm.398Słowa kluczowe:
memory dissonance, troublesome heritage, TOW “Gryf Pomorski”, conflicts over memory, resistance movement in Pomerania, Second World War, regional education, commemorative practices, memorial sitesAbstrakt
In the article, we present the circumstances surrounding the establishment and activities of the “Gryf Pomorski” secret military organisation and contemporary forms of its commemoration in the context of historical policy. We discuss the causes and effects of the conflict over the memory of the partisans of “Gryf Pomorski” and the manifestations of competing discourses about them. The basis of the analysis are materials collected during ethnographic field research in Pomerania.
Pobrania
Bibliografia
Anderson B., Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, Kraków 1997.
Beevor A., The Battle for Spain, The Spanish Civil War 1936–1939, London 2006.
Bendyk E., Kultura, technika, kapitalizm, in J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (eds.), Kultura a rozwój, Kraków 2013, pp. 473–487.
Bielska E., Ambiwalencja ulokowania bezpieczeństwa i zagrożenia w dyskursie nauk społecznych. Wybrane perspektywy, “Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia”, vol. 32 (3), pp. 39–49.
Bleuler E., Dementia praecox: the group of schizophrenias, New York 1911/1950.
Briere J., Scott C.N., Podstawy terapii traumy. Diagnoza i metody terapeutyczne, Kraków 2020.
Bułhak W., Pleskot P., Szpiedzy PRL-u, Kraków 2014.
Chodubski A., Polak E. (eds.), Stawiać pytania, szukać odpowiedzi, Sopot 2008.
Chrzanowski B., Gąsiorowski A., Steyer K., Polska Podziemna na Pomorzu w latach 1939–1945, Gdańsk–Kwidzyń 2005.
Chrzanowski B., Miecz i pług, Toruń 1997.
Chwin S., Polska pamięć – dzisiaj. Co pozostaje? Trwały ślad i mechanizmy niepamiętania, “Teksty drugie”, no. 6 (2016), pp. 15–29.
Ciechanowski K., Ruch oporu na Pomorzu Gdańskim 1939–1945, Warszawa 1972.
Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, Warszawa 2012.
Dewan T., Humphreys M., Rubenson D., The elements of political persuasion: content, charisma and cue, “The Economic Journal”, no. 124(574) (2014), pp. 257–292.
Di Leonardo M., Oral history as ethnographic encounter, “The Oral History Review”, no. 15 (1) (1987), pp. 1–20.
Festinger L., A theory of cognitive dissonance, Illinois 1957.
Festinger L., Conflict, decision, and dissonance, California 1964.
Fhanér S., Słownik psychoanalizy, Gdańsk. 1996.
Gąsiorowski A., Czy rzeczywiście na Pomorzu dokonano próby zamachu na Hitlera? Źródła, ustalenia, hipotezy, in A. Chodubski, E. Polak (eds.), Stawiać pytania, szukać odpowiedzi, Gdańsk 2008, pp. 188–214.
Gąsiorowski A., Jan Kaszubowski i służby specjalne. Gestapo – Smiersz – UB, Gdańsk 2008.
Gąsiorowski A., Początki konspiracji – jak powstawało Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu, in G. Górski (ed.), Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu 1939–1945, Toruń 1999, pp. 37–56.
Gąsiorowski A., Steyer K., Tajna organizacja wojskowa Gryf Pomorski, Gdańsk–Kwidzyń 2010.
Gąsiorowski, A., Tajny i skuteczny „Gryf Pomorski”, “Historia. Polska zbrojna”, no. 1 (2020), pp. 91–95.
Gierszewska A., Tajemnica śmierci „Majora Rysia”, “Naji Gochë”, no. 2–4 (43–45) (2010), pp. 18–21.
Golon M., Tajna Organizacja Wojskowa Gryf Pomorski wobec Armii Czerwonej a powojenne losy gryfowców, in J. Borzyszkowski (ed.), Losy Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, Gdańsk 2000, pp. 127–149.
Górski G., Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu na tle ogólnopolskim, in J. Borzyszkowski (ed.), Losy Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, Gdańsk 2000, pp. 13–21.
Hackmann J., Lehti M. (eds.), Contested and Shared Places of Memory: History and politics in North Eastern Europe, Routledge 2010.
Hausner J., Kultura i polityka rozwoju, in J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (eds.), Kultura a rozwój, Kraków, 2013, pp. 81–105.
Hausner J., Karwińska A., Purchla J. (eds.), Kultura a rozwój, Kraków 2013.
Jasik M., Duże emocje, poważne zarzuty Kulisy konfliktu o upamiętnianie Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, “Biuletyn”, vol. 34 (2022), no. 72, pp. 47–70.
Jastrzębski W., Jan Kazimierz Szalewski (1914–1988) – partyzant z Borów Tucholskich z czasów okupacji niemieckiej, ps. Soból, Szpak, Szpakowski, “Zeszyty Chojnickie”, no. 33, (2017), pp. 203–216.
Juni S., Second-generation Holocaust survivors: Psychological, theological, and moral challenges, “Trauma Dissociation”, vol. 17 (2016), no. 1, pp. 97–111.
Jurasz E., Rewitalizacja pamięci, “Res Publica Nowa”, 2014, https://publica.pl/teksty/rewitalizacjapamieci-47335.html .
Kalinowski, D., Kaszubska postpamięć. Kilka przykładów współczesnych, “Politeja”, 2 (2020), no. 65, pp. 153–169.
Kaliszewska M., 2015, Paradygmat dwoistości jako perspektywa widzenia świata i człowieka, “Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, vol. 1 (2015), no. 1, pp. 132–154.
Kertcher Ch., Turin O., Understanding the construction of historical memory: Identifying mistakes in war movies, “Communication Teacher”, no. 37/2, (2023), pp. 126–131.
Klein M., Narrative of a child analysis, London 1962.
Komorowski K., Konspiracja pomorska 1939–1947: leksykon. Gdańsk 1993.
Krotoszyński M., Modele sprawiedliwości tranzycyjnej, Poznań 2017.
Levine P. A., Trauma i pamięć. Mózg i ciało w poszukiwaniu autentycznej przeszłości, Warszawa 2017.
Losy Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, J. Borzyszkowski (ed.), Gdańsk 2000.
Macdonald S., Europa jako kraina pamięci, “Herito”, vol. 13 (2013), no. 4, pp. 30–39.
Macdonald S., Krainy pamięci. O dziedzictwie i tożsamości we współczesnej Europie, Kraków 2021.
Macdonald S., Memoryland. Heritage and identity in Europe today, London–New York 2013.
Majewski S., Polski zamach na Hitlera. Akcja pod Strychem, “Polityka”, no. 37 (1998).
Nir B., Transgenerational Transmission of Holocaust Trauma and Its Expressions in Literature, “Genealogy”, vol. 2 (2018), no. 4, https://doi.org/10.3390/genealogy2040049 .
Ostrowski K., 2003, Wielcy Pomorzanie z naszych stronic. Jan Szalewski, “Naji Gochë”, no. 2 (2003), pp. 36–37.
Raszeja S., Największa akcja dywersyjna ruchu oporu na Pomorzu. 75-lecie zamachu na Hitlera na Kociewiu w 1942 r., “Kociewski Magazyn Regionalny”, no. 97/ 2 (2017), pp. 3–4.
Schacter D., The seven sins of memory, Boston 2002.
Sierchuła R., Śmierć jest zapłatą za zdradę Historia organizacji „Miecz i Pług”, “Nowe Państwo”, no. 9 (2010), pp. 2–7.
Skurzyński P., Pomorze, Warszawa 2007.
Steyer D., Eksterminacja ludności polskiej na Pomorzu Gdańskim w latach 1939–1945, Gdynia 1967.
Stone A., The seven sins of memory: How the Mind Forgets and Remembers, “American Journal of Psychiatry”, no. 158 (12) (2001), pp. 2106–2107.
Sułek A., Pamięć Polaków o zbrodni w Jedwabnem, “Nauka”, no. 3 (2011), pp. 39–49.
Szpociński A., Wprowadzenie, in A. Szpociński (ed.), Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów, Warszawa 2009, pp. 7–15.
Sztompka P., The Ambivalence of Social Change in Post-Communist Societies, “Kultura i Polityka. Zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie”, no. 2/3, (2008), pp. 131–153.
Sztompka P., The ambivalence of social change: Triumph or trauma?, “Polish Sociological Review”, no. 131 (2000), pp. 275–290.
Thompson P., The voice of the past, in R. Perks, A. Thompson (eds.), The oral history reader, London–New York, 1998, pp. 21–29.
Thoreau H.D., A Week on the Concord and Merrimack Rivers, Princeton 1980.
Traba R., Konieczność zapominania, czyli jak sobie radzić z “ars oblivionis”, “Herito”, vol. 13 (4), 2013, p. 23.
Uciński S. (ed.), Żołnierze wyklęci Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski” ujawniają kolejne zbrodnie polskojęzycznej grupy Gestapo przemianowanej po 1945 r. na UB w okresie okupacji niemieckiej i sowieckiej w Polsce, Gdańsk–Gdynia 2014.
Van Harreveld F., van der Pligt J ., de Li ver Y.N., The Agony of Ambivalence and Ways to Resolve It: Introducing the MAID Model, “Personality and Social Psychological Review”, vol. 13(45) 2009, pp. 45–61.
Wańkowicz M., Walczący Gryf, Warszawa 1963.
Weiss M., Weiss S., Second generation to Holocaust survivors: enhanced differentiation of trauma transmission, “American Journal of Psychotherapy”, vol. 54(3), 2000, pp. 372–385.
Weltrowski J., Drukarnia w Borach Tucholskich z lat 1941–1943, Tczew 1995.
Zawadzki S., Puścić w niepamięć, zachować złą pamięć: władcy w asyryjskich inskrypcjach królewskich w pierwszym tysiącleciu przed Chr., in R. Gałaj-Dempniak, D. Okoń, M. Semczyszyn (eds.), Damnatio memoriae w europejskiej kulturze politycznej, Szczecin 2011, pp. 17–31.
Zybajło B., Bohater czy zdrajca, “Gazeta Pomorska”, 23.10. 2007.
Zybajło B., Proces może potrwać kilka lat, “Gazeta Pomorska”, 24.10.2007.
Żuk G., Edukacja aksjologiczna. Zarys problematyki, Lublin 2016.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Wprowadzone na stronie dane użytkowników wykorzystywane są wyłącznie do celów umożliwiających wydawanie Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej. Dane w postaci adresów mailowych, nazw i innych informacji o użytkowniku nie będą udostępniane osobom trzecim w innym zakresie i do innych celów.
English
Język Polski
